Vol 08 (END) - Con đường bất diệt (670-827)

Chương 726 - Diễn viên opera đắt giá nhất lịch sử

2025-09-18

2

*Edit: Lắc

Bên trong Nhà hát Lớn Quốc gia Rentaro, các quý tộc và pháp sư trong lúc thưởng thức khúc entr’acte bèn vừa ghé tai nhau thì thầm vừa bàn luận sôi nổi về hình thức opera hoàn toàn khác biệt so với trước đây này.

Kể từ khi opera dần trở nên thịnh hành, cấu trúc chia số đã là dòng chảy chủ đạo, không có gì phải bàn cãi. Dù cho có người từng thực hiện cải tiến thì cũng chỉ là tiến hành tinh chỉnh đôi chút, chẳng ai dám trực tiếp vứt bỏ hình thức truyền thống vốn đã cực kỳ thành công này. Quý tộc và dân thường ở Vương quốc Holm cũng đều đã quen với kiểu opera ấy, đã yêu thích những khúc độc xướng, hợp xướng, yêu thích những đoạn aria tràn đầy sức tác động và lôi cuốn trong đó. Còn về nội dung cốt truyện mà opera muốn thể hiện, bọn họ thường cũng chỉ hiểu được đại khái, có thể qua đó cảm nhận được cảm xúc ẩn sau tiếng hát và tiếng nhạc là đủ.

Còn về những tình tiết cụ thể hơn và những câu thoại kinh điển, bọn họ về cơ bản phải tới khi sau này thưởng thức lại vở kịch thì mới hoàn toàn hiểu rõ và bắt đầu truyền miệng cho nhau.

Trong quá khứ, khi cốt truyện của các vở kịch còn khá đơn giản và không mấy chặt chẽ, chuyện này cũng chẳng phải vấn đề gì lớn, không ảnh hưởng đến việc khán giả thưởng thức opera, thưởng thức âm nhạc, tiếng hát và cốt truyện cơ bản. Nhưng cùng với sự phát triển của kịch, các nhà viết kịch, trong đó có cả đại nhân vật như Oliver, đã sáng tác ra những câu chuyện phong phú hơn, kịch tính hơn và lay động lòng người hơn. Khi ấy, trong quá trình thưởng thức opera, người ta thường cảm thấy có một số đoạn hát tách bạch khỏi cốt truyện, như thể chỉ để khoe kỹ thuật, khiến cho âm nhạc và câu chuyện bắt đầu tách rời.

Chẳng qua, mâu thuẫn này hẵng còn đang ở giai đoạn phát triển, chưa đến mức bắt buộc phải thay đổi. Chính vì vậy, khi nghe xong màn một của Valkyrie do Lucien Evans sáng tác hôm nay, bọn họ đều nhất thời khó bề thích ứng, đến nỗi quên cả phép tắc khi nghe opera mà thảo luận đặc biệt hăng hái.

“Cả một màn lại được coi như một số nhạc lớn ư?” Stephanie, phu nhân Công tước James, trò chuyện cùng tiểu thư Jane ngồi cạnh.

Mái tóc đen, hơi xoăn tự nhiên của Jane ngoan ngoãn buông xõa trên vai, giống như cảm giác mà bản thân cô đem lại cho người khác – Trong giới quý tộc, cô được mệnh danh là “Búp Bê An Tĩnh”.

“Nói là chia số, nhưng tôi thấy nó giống một bản giao hưởng hơn. Chủ đề đều xuất phát từ những gì được hàm chứa bên trong khúc prelude, hơn nữa ranh giới giữa recitativo và aria dường như cũng trở nên mơ hồ. Vừa rồi chỉ có đoạn độc thoại kinh điển của công chúa sau khi chạy trốn vào rừng sâu là tôi dám chắc đó là aria, còn lại thì cả hai giống như cứ lẫn lộn với nhau vậy…” Jane nhỏ nhẹ nói với Stephanie.

So với những vở opera hồi trước, đây là lần đầu tiên cô cảm nhận được sự hòa hợp đến thế giữa câu chuyện và giai điệu. Dù vẫn còn nhiều chỗ chưa quen, nhưng toàn bộ con người cô đều chìm đắm hoàn toàn vào bầu không khí mà chúng cùng nhau đắp nặn, đó là lo âu cho số phận của nàng công chúa, căm ghét vị tân vương tàn bạo, phẫn nộ vì tên đại pháp quan âm hiểm, thương cảm cho người hầu gái trung thành đã hy sinh. Giữa những cảm xúc ấy, từng câu hát, từng khúc nhạc vang lên đều êm tai và tràn đầy sức rung cảm, tựa như vang dội trong lòng cô, không ngừng gõ cửa trái tim cô.

Mãi tới khi khúc entr’acte vang lên, Jane mới từ từ hồi tưởng lại vở opera vừa rồi, sau đó chậm rãi kể lại những điểm cải tiến, như việc một số đoạn recitativo mang tính ca hát nhiều hơn, còn aria có lúc lại mang đặc điểm ngâm xướng…

Nghe Jane trình bày xong, Stephanie và Công tước James ở bên cạnh vừa buồn cười vừa nhẹ nhõm nói: “Mỗi màn lại chính là một bản giao hưởng ư? Quả không hổ danh là bậc thầy Evans xuất thân từ Aalto.”

Ở nơi đó, hào quang của giao hưởng lấn át hết mọi thứ khác. Và khi đàm luận về âm nhạc, họ thích gọi Lucien là “bậc thầy”.

Sau cuộc thảo luận sôi nổi, các quý tộc mỗi người đều có cho mình một nhận định riêng. Phần lớn cho rằng dẫu vẫn có chút chưa thích ứng được, nhưng chí ít là đến lúc này, màn một của Valkyrie vẫn trên trình độ chuẩn. Đoạn aria của công chúa sau khi thoát khỏi hiểm cảnh, hồi tưởng về cha mẹ, về người hầu gái và về cả kẻ thù, đồng thời cảm khái cho cảnh ngộ của bản thân, quả thực xứng danh kinh điển, xứng danh là ca khúc hay hiếm thấy trong mấy năm gần đây.

Bậc thầy quả nhiên là bậc thầy!

Tại lô ghế riêng, đối với nghi vấn của Oliver, Lucien mỉm cười nói cho ông biết triết lý sáng tác của mình, trong lòng dâng lên cảm giác tự hào. Dù sự cải tiến này chịu ảnh hưởng từ cải cách opera của Wagner[note80582] trên Trái Đất, nhưng cốt truyện, giai điệu, ca khúc và kết cấu của vở opera này đều do tự cậu độc lập sáng tác.

Nghe câu trả lời của Lucien, Oliver thoáng ngẩn ra, kế đó liền mặt đầy ý cười nói: “Tôi rất thích triết lý này. Âm nhạc và ca hát vốn phải phục vụ cho cốt truyện. Các nhạc sĩ chuyển thể opera từ kịch bản của tôi trước đây đều không hiểu được cái đạo lý đơn giản này, thành thử mới chẳng bao giờ sáng tác ra được một vở opera khiến mọi người thỏa mãn, thế nên tôi vẫn chẳng thích thú mấy đối với những bản cải biên đó. Giá mà có thể sớm được hợp tác cùng cậu thì hay biết mấy.”

Lucien những tưởng Oliver sẽ có một thái độ bảo thủ nhất định trước đổi mới lớn này, nào ngờ ông lại dễ dàng chấp nhận đến thế. Trong lòng cậu có chút ngạc nhiên, nhưng sau đó liền lập tức hiểu ra: ông là một nhà viết kịch, nhấn mạnh vai trò của cốt truyện thì rõ ràng là phải hợp khẩu vị của ông rồi, và quan điểm này rất phù hợp với vị thế đó của ông.

Natasha ngồi bên cạnh khẽ ngân nga đoạn độc thoại của công chúa vừa rồi, còn Fernando thì gõ nhẹ tay vịn, tựa hồ đang mong chờ màn kế tiếp.

……

Thị trấn Samara, quảng trường Nam tước Bechig.

Trước một vở opera lật đổ hoàn toàn hình thức cũ như thế này, những người dân nhất thời rơi vào im lặng. Nếu nói là không hay, thì trong lúc nghe màn một, chính bản thân họ đã hoàn toàn chìm đắm, bị câu chuyện, nhân vật, giai điệu, và giọng ca của ca sĩ chạm đến tận tâm can, nhưng bảo là hay thì lại cảm thấy quái quái. Opera đáng lẽ không phải như thế này.

“Đây nhất định là xu thế phát triển của opera rồi. Ngài Thao Túng Nguyên Tử là bậc thầy âm nhạc, tầm nhìn của ngài làm sao chúng ta sánh nổi?” Một người yêu giao hưởng cuồng nhiệt bỗng lớn tiếng nói.

Giọng ông ta phá vỡ bầu không khí đông cứng ngắn ngủi. Dân chúng lập tức huyên nào trở lại:

“Đúng thế, đúng thế, tầm nhìn của chúng ta làm sao so với đại nhạc sĩ được?”

“Vở opera vừa rồi quả thật hay hơn trước kia nhiều. À à, cũng thuận đường nhìn hơn hẳn luôn!”

“Thì ra ca sĩ và diễn viên opera hàng đầu là như thế này. Mấy cái nghe trước đây đúng là không sao so nổi!”

“Bọn họ lên sân khấu có một lần thôi cũng đủ bằng số tiền anh kiếm cả năm đó!”

Nhìn Nhà hát Lớn Quốc gia Rentaro vàng son lộng lẫy trên “tấm màn”, Banus tỏ ra trầm ngâm hiếm hoi: “Trước hôm nay, tôi chưa từng nghĩ mình có thể xem và nghe những ca sĩ, diễn viên opera đẳng cấp nhất biểu diễn, bởi đó vốn là quyền lợi chỉ dành riêng cho giới quý tộc cao cấp. Nhưng bây giờ, tất cả lại được thực hiện một cách dễ dàng như thế. Chúng ta ở Samara này lại cũng có thể xem được opera ở Nhà hát Lớn Quốc gia. Ma thuật quả thực quá thần kỳ. Những thay đổi mà nó đem tới không ngờ lại có thể giúp chúng ta cũng được hưởng thụ như vậy!”

“Ừ, tôi càng ngày càng mong chờ cái gọi là ‘nền văn minh ma thuật’ mà [Thanh âm Arcana] tuyên truyền đấy. Biết đâu sau này chúng ta chẳng cần ra khỏi nhà cũng có thể thấy được tình hình ở Rentaro ấy chứ. Biết đâu…” Hình ảnh và âm thanh trên “tấm màn” không ngừng thay đổi khiến cho thần sắc Ali tràn đầy si mê. Đây chẳng phải chính là quyền năng mà trước kia giáo hội vẫn thường rao giảng hay sao!

Nghĩ đến những đổi thay trời long đất lở mà ma thuật mang tới, lại nghĩ đến những đổi thay quanh mình, Ali bất giác cảm thấy có chút nặng nề. Tất cả đều đang phát triển như vũ bão, còn cậu thì sao? Mãi mãi ở lại thị trấn nhỏ này giống như ông và cha, để rồi già đi mà cuộc đời chẳng có chút kinh hỉ nào ư?

Khúc prelude của màn hai Valkyrie cất lên. Ẩn chứa đằng sau sự kịch liệt, căng thẳng là cảm giác ấm áp, khiến người ta trong chớp mắt liền trở nên mong đợi.

Trong màn này, Công chúa Amantha gặp vô số hiểm nguy trong rừng rậm, dần dà trưởng thành thành một nữ hiệp sĩ thực thụ. Sau đó, trong một cuộc truy sát chênh lệch sức mạnh, nàng rơi xuống vực, bị trọng thương suýt chết, nhưng lại được một hiệp sĩ mạnh mẽ đi ngang qua cứu sống.

Vị hiệp sĩ này là một chàng trai trẻ tuấn tú. Chàng cảm thông cho cảnh ngộ của Công chúa, bèn lưu lại và chỉ dạy cho nàng, cùng nàng chống lại sự truy sát của quốc vương. Nhiều lần trải qua hiểm cảnh, hai trái tim dần xích lại gần nhau, những tia lửa tình yêu dần dà bùng lên. Chính nó đã nhuộm lên bầu không khí căng thẳng kịch liệt của màn này một sắc thái ấm áp chạm đến tận sâu trong đáy lòng, khiến cho các khán giả dường như tìm thấy động lực và chỗ dựa, và rồi bắt đầu mong đợi về một tương lai tươi đẹp.

Trong ca khúc tình yêu do nam nữ hợp xướng, màn hai chậm rãi khép lại.

Vừa nghe opera, vừa nhìn những hình ảnh thoáng qua tại khán phòng và từng vị quý tộc trên “truyền hình trực tiếp”, Ali trên mặt nở một nụ cười ngọt ngào. Liệu có phải cô cũng đang nghe vở opera này không? Có phải cô cũng cảm thấy ấm áp, bình yên bởi câu chuyện tình giữa công chúa và hiệp sĩ này, rằng dù cho gặp phải bao nhiêu hiểm nguy đi chăng nữa vẫn có một bờ vai vững chãi để tựa vào hay không? Có phải cô cũng nhớ đến cảm xúc yên bình, vui vẻ mỗi lần viết thư hay không…

Cậu mộng tưởng đủ điều. Đến khi màn hai kết thúc, miệng cậu vẫn không ngừng ngân nga khúc ca vừa rồi.

Màn ba mở ra bằng một khúc prelude hùng tráng, đầy phấn khởi nhưng tựa hồ ẩn giấu cuồng phong bão táp nguy hiểm bên trong. Công chúa cùng hiệp sĩ của mình bắt đầu bước lên hành trình phục quốc, họ kết giao thêm những đồng đội, tìm thấy những hiệp sĩ vẫn tận trung với cố vương. Trong quá trình này, họ cũng trải qua không ít hiểm nguy. Một hiệp sĩ tóc vàng cũng đem lòng yêu Công chúa, thậm chí còn vì nàng mà mất đi cánh tay trái.

“Tình yêu khiến ta chẳng thể nén nổi lòng mình…” Hiệp sĩ tóc vàng dùng một đoạn aria động lòng người để bộc bạch.

Đương lúc khán giả lo lắng tình yêu biến chất, Công chúa cũng cất aria đáp lại: “…Ngài hoàn mỹ tựa như mặt trời, nhưng không phải là điều mà ta yêu thương và mong đợi…”

Sau khi tình yêu trải qua thử thách, Công chúa dường như càng thêm chín chắn. Cô đã cùng người yêu dẫn dắt đoàn hiệp sĩ phát động tấn công tân vương và đại pháp quan. Đây là một câu chuyện có giai điệu đầy khí thế, nơi Công chúa ngày càng thêm kiên định đánh bại kẻ thù. Và rồi trong khúc khải hoàn, những kẻ ác mà khán giả căm ghét suốt ba màn đã bị đưa lên giá treo cổ.

Nhưng chính tại thời khắc này, cơn bão ngầm đột nhiên giáng xuống, cuồng phong gào thét, sấm chớp vang rền. Lời nguyền trước khi chết của tân vương đã khai mở thân phận thật của người yêu Công chúa. Thì ra hắn chính là hoàng tử của nước láng giềng! Hắn muốn mượn công cuộc phục quốc để thôn tính đất nước này!

Trong quá trình ấy, tình yêu là thứ không thể khống chế. Hắn đã yêu công chúa, nhưng cuối cùng vẫn chọn đất nước của mình. Giữa tiếng sấm do trống đánh, tiếng kèn mô phỏng vó ngựa mà tạo ra, hai người rút vũ khí chĩa vào nhau.

“Sao lại thành ra thế này…”

“Bọn họ yêu nhau thắm thiết đến thế kia mà…”

Khi màn ba khép lại, khán giả cảm thấy đau nhói tận tâm can. Ali càng thêm hoảng hốt, mặt mày tái nhợt nhìn về phía nhà hát lớn. Dường như việc thấu hiểu tâm tình của Công chúa là một hố sâu chẳng thể vượt qua, là một mối vướng bận buộc phải tự tay cắt đứt.

Khúc prelude của màn bốn mở ra trong nặng nề, u uất, và rồi bùng nổ thành sự mãnh liệt và dữ dội, tựa như điềm báo cho cuộc tấn công của Công chúa.

Đoạn nhạc này chính là phần đặc sắc nhất kể từ khi Valkyrie được công diễn. Nó bùng nổ, khuấy động mạnh mẽ cảm xúc và nhiệt huyết của khán giả.

“Chỉ riêng đoạn nhạc này thôi cũng đủ để khiến vở opera này trở thành một kiệt tác rồi…” Oliver gật đầu công nhận.

Trận chiến giữa Công chúa Amantha và hoàng tử kết thúc. Hoàng tử ngã xuống đất, cất tiếng độc thoại bi thương và day dứt, còn Công chúa giơ cao thanh trường kiếm.

“Cô ấy sẽ giết hắn à?”

“Không tàn khốc vậy chứ…”

Giữa những tiếng bàn tán không thể kìm nén, Natasha ngồi tại lô ghế riêng bỗng buông một tiếng thở dài não nề.

Kiếm hạ xuống, hoàng tử tử vong. Một giai điệu u sầu mà bi tráng vang lên, Công chúa cất cao khúc aria buồn thương nhưng không bi lụy.

Mắt thấy nhát kiếm kia, tai nghe đoạn giai điệu ấy, mặt Ali xám như tro tàn. Điều này tựa như báo trước kết cục của mộng tưởng trong lòng cậu vậy. Khoảng cách giữa cậu và cô ấy thậm chí còn xa xôi hơn khoảng cách giữa hoàng tử nước láng giềng và công chúa. Câu chuyện còn chưa bắt đầu đã phải kết thúc, thậm chí còn chẳng cần cô tự tay vung kiếm, bởi cậu vốn dĩ ngay cả cơ hội để bước lên sân khấu cũng không có…

Một tình yêu bi kịch càng khiến người ta xót xa, và nhát kiếm mà Công chúa vung ra đã khắc sâu vào lòng mọi người. Đúng lúc ấy, giai điệu căng thẳng, ngột ngạt lại một lần nữa vang lên. Đoàn hiệp sĩ tiếp viện của nước láng giềng đã tới. Thì ra bọn họ từ lâu đã trở thành tù binh của bóng tối, làm nô bộc cho một con ác long. Tham vọng muốn thôn tính đất nước của Công chúa thực chất chỉ là để cướp tài vật về cho con ác long ấy!

Công chúa kìm nén nỗi đau trong lòng, một lần nữa dẫn dắt hiệp sĩ đoàn nghênh đón tấn công. Nhưng ngay thời khắc sắp sửa giành được thắng lợi, tiếng nhạc cụ mô phỏng âm thanh của gió vang lên, và rồi một con quái vật khổng lồ giáng xuống sân khấu.

Nó có cái đầu giống như thằn lằn, thân thể rắn chắc khỏe mạnh, toàn thân phủ đầy vảy trong suốt, còn sau lưng thì dang rộng một đôi cánh pha lê tuyệt mỹ. Dưới ánh đèn, chúng lấp lánh một vầng hào quang lạnh lẽo, huyền ảo.

Toàn thân nó toát ra một sự uy nghiêm khó bề tưởng tượng, khiến cho toàn bộ các diễn viên opera đều run rẩy quỵ xuống, tiếng hát ngắt quãng, tựa như đây là cảnh thực.

“Rồng… rồng thật sao?” Các quý tộc trong nhà hát đều trợn tròn mắt.

Đám người Banus và Ali cũng há hốc miệng đến quên cả khép lại. Đây mà cũng là diễn viên opera á?

Con rồng này trên cả mười ngón tay, ngón chân đều đeo nhẫn đá quý khác nhau, trên đầu đội vương miện, thân khoác áo choàng bằng vàng, tràn đầy dáng vẻ như vừa đi khoắng sạch một kho báu.

“Giao nộp châu báu của các ngươi ra đây!” Nó nói như hát.

Bên trong lô ghế riêng, Lucien mỉm cười: “Để nhóc pha lê lên sân khấu, anh đã phải bỏ ra một cái giá rất lớn. Nó chính là diễn viên opera đắt giá nhất trong lịch sử đấy…”

Ghi chú

[Lên trên]
Richard Wagner: nhà soạn nhạc, chỉ huy dàn nhạc, lý luận âm nhạc và nhà viết kịch huyền thoại người Đức ở thế kỷ 19, nổi tiếng nhờ cách tân opera, tạo ra khái niệm “nghệ thuật tổng thể” và sở hữu kho tác phẩm đồ sộ.
Richard Wagner: nhà soạn nhạc, chỉ huy dàn nhạc, lý luận âm nhạc và nhà viết kịch huyền thoại người Đức ở thế kỷ 19, nổi tiếng nhờ cách tân opera, tạo ra khái niệm “nghệ thuật tổng thể” và sở hữu kho tác phẩm đồ sộ.