Hãy dành một chút thời gian để nói về lịch sử của 'Trái Đất'.
Ban đầu 'sự kiện Giáng sinh' mà mọi người cùng nhau kỷ niệm là một loại... truyền thống văn hóa địa phương.
Đó là một văn hóa kiểu, nơi những người hàng xóm thân thiết tụ tập lại để ăn mừng ở các vùng nông thôn.
Tuy nhiên truyền thống này đã bắt đầu mai một dần đi trong suốt quá trình đô thị hóa của những cuộc Cách mạng Công nghiệp.
Dù cho có nhiều nỗ lực phục hồi các truyền thống Thiên Chúa giáo trong thời đại Victoria, nhưng sự công nghiệp hóa vẫn khiến xã hội dần mất đi sự ấm áp.
Các nhà máy yêu cầu con người ta phải làm nhiều hơn và năng suất cao hơn, dân số tăng cao do đô thị hóa trở thành yếu tố chính phá hủy cơ sở hạ tầng và các mạng lưới an sinh xã hội.
Con người không còn được đối xử như 'những cá thể người' nữa mà bị xem như 'những bộ phận'
Đúng vậy, như ‘một bộ phận’ có thể thay thế được.
Cuộc Cách mạng Công nghiệp đã biến con người thành những bộ phận. Giờ đây khi con người sụp đổ, họ có thể bị loại bỏ và thay thế bất cứ lúc nào.
“Suy nghĩ đó quá kinh khủng và đáng sợ nhỉ?”
“Quả thật… rất đáng sợ. Nó gợi cho tôi nhớ đến hình ảnh của Đế chế vài năm về trước. Nghĩa lại thì, chẳng phải Đế chế trước thời Don Quixote cũng tràn ngập sự hăng say kỳ lạ đối với sự tiến bộ sao? Các nhà máy chế tạo pháp cụ và những lời tuyên truyền tuôn ra từ máy in… Nhìn lại mới thấy đó là một bầu không khí khá u ám. Và ngay khi bầu không khí u ám đó sắp lên đến đỉnh điểm, ngài đã xuất bản ‘Don Quixote’ và tình trạng của Đế chế đã thay đổi đáng kể.”
“À, quả thật từng có bầu không khí kiểu vậy. Đó là khoảng thời gian mà các đoàn tàu ma thuật được triển khai rộng rãi khắp Đế chế…”
“Trong giấy chứng nhận tài trợ do hoàng gia gửi đến, có lời ca ngợi viết về việc ủng hộ ‘người tạo ra Don Quixote, hiệp sĩ vui vẻ và dũng cảm nhất, người đã đảm bảo rằng những truyền thống cũ sẽ không bị lãng quên và kỷ niệm thời đại xưa.’”
“…Ta nhớ rồi.”
.
.
.
Dù sao thì trái ngược với quan niệm sai lầm phổ biến của người hiện đại, người dân thời đại đó cũng rất cảnh giác với ‘sự chết dần của tình người’.
Họ nhận thức được rằng có điều gì đó đang dần ‘tan vỡ.’ ó rất nhiều người đã lên tiếng chỉ trích và cảnh báo về sự kết thúc của các giá trị đạo đức, và để đối phó, nhiều đề xuất mang tính học thuật và chính sách đã được đưa ra.
Và trong số đó Christmas Carol của Dickens là giải pháp thành công nhất.
Ít nhất, họ vẫn giữ cho Giáng sinh còn tồn tại.
Sau Christmas Carol của Dickens, sự quan tâm đến phúc lợi trẻ em dần tăng lên, các khoản quyên góp từ thiện tăng lên đáng kể ở Anh. Công nhân bắt đầu được tận hưởng thịt gà tây và bánh pudding mận cùng gia đình trong bữa tối Giáng sinh.
Khi những bài thánh ca vang lên trên phố, mọi người cùng nhau thưởng thức, những đứa trẻ trang trí thiệp cho ngày Giáng sinh, đứa nào đứa nấy đều háo hức chờ đợi quà tặng.
Nhưng chỉ có thế.
Bất chấp mọi nỗ lực đó, con người vẫn bị xem là ‘những bộ phận’ vô tri. Khi các giải pháp dựa trên lý tưởng muốn mọi người đều trở nên lương thiện và cùng nói với nhau 'hãy dừng lại!', người hiện đại đã tìm ra một giải pháp đơn giản hơn, chính là 'chủ nghĩa dân tộc'.
Nếu con người chỉ là ‘những bộ phận,’ thì họ cũng có thể tự hào khi bản thân là một phần của cỗ máy vĩ đại nhất.
“Đây là một sự thay đổi tư duy rất hiệu quả. Giờ đây ‘những bộ phận’ ấy bắt đầu tự hào là thành viên của xã hội, nói rằng mình sẽ phục vụ quốc gia. ‘Nhà nước’ và ‘dân tộc’ bắt đầu hoạt động như một thực thể sống. Dĩ nhiên điều đó không phải là không có sai sót. Con người đã có thể bác bỏ các chuẩn mực 'đạo đức cũ' nhưng vẫn tự nhận là người ngay thẳng. Họ có thể lập luận rằng việc đưa thêm người lao động vào sản xuất để thúc đẩy sự phát triển của quốc gia chính là một hành động yêu nước.”
“Hình ảnh trong Conan the Barbarian và nền văn minh tàn ác, lập dị của hắn hiện lên trong đầu tôi. Tôi nhớ hình ảnh tự tin và nam tính của Conan khá được yêu thích. Thay vì những cá nhân cấp cao nói về trật tự nhưng làm việc lại trái ngược với thứ họ nói, thì những câu chuyện phiếm trong quán rượu thường ca ngợi công lý man rợ của Conan là chính nghĩa hơn.”
“Thật sao?”
“Vâng. Sau đó, Sau đó, sự áp bức công nhân dựa trên địa vị xã hội hay tư bản đã không còn nhiều. Mặc dù điều đó đã không nhận được những phản ứng tích cực nhất. Thậm chí một số người còn chỉ trích ‘Conan Saga’ vì khuyến khích hành vi bạo lực của người lao động.”
“…Chà, điều đó không quan trọng lắm. Chúng ta đang nói đến đâu rồi? À, đúng rồi, chủ nghĩa dân tộc. Một hệ tư tưởng đánh đồng người dân với nhà nước…”
.
.
Chủ nghĩa Tư bản. Chủ nghĩa Dân tộc. Thời đại Khai sáng. Chủ nghĩa Đế quốc—.
Trong thời hiện đại, những hệ tư tưởng này được phân loại thành nhiều nhóm khác nhau, nhưng vào thời đại đó, chúng là một thực tế hỗn loạn, rối ren.
Trong quá trình đó, con người dần dần trở thành ‘những bộ phận.’
Thiên chúa giáo truyền thống hoàn toàn sụp đổ, nhưng lại không ai xem đó là vấn đề.
Không phải vì họ không biết đó là một vấn đề, mà bởi vì dù có biết thì mọi việc đã rồi, giờ thì họ không thể biến nó thành một vấn đề được nữa.
Có lẽ họ đã hơi chủ quan.
Thế mà sau tất cả vấn đề ấy, xã hội này vẫn cứ vận hành theo một cách nào đó.
Trên thực tế đã cho thấy, năng suất tăng lên và uy tín quốc gia cũng được nâng cao.
Người dân thời đại đó không hề ngu ngơ như người hiện đại thường nghĩNhững người đó không hề thiếu đạo đức hay kém lý trí hơn chúng ta.
Trên thực tế, họ cũng lý trí như bất kỳ ai ở thời hiện đại.
Nói cách khác, họ đã phạm phải chính những sai lầm mà chúng ta vẫn đang lặp lại mỗi ngày.
Sai lầm khi nghĩ: “Mọi thứ đều đang tốt đẹp, nên sẽ không sao đâu.”
Và rồi.
Tiếng súng đã vang lên tại Sarajevo.
“Ngài đang nói rằng vụ ám sát một thái tử đã dẫn đến một cuộc chiến tranh thế giới sao?”
“Chà, nói tóm tắt thì là vậy… nhưng chung cuộc, bản thân thời đại đó đã bị thối rữa từ bên trong rồi. Chuyện này chỉ như một tia lửa rơi vào thùng thuốc súng, rồi kích hoạt một chuỗi phản ứng dẫn đến một vụ nổ quy mô lớn thôi.”
“Hừm… tôi phần nào hiểu, nhưng không phải hơi quá sao?”
“Những kẻ phạm tội thì luôn chạy thẳng đến mép vực. Con người có thể duy trì sự lương thiện ở một mức độ nhất định, nhưng một khi đã làm điều xấu, họ không còn giữ được giới hạn đó nữa. Họ chỉ biết trượt dài xuống dốc."
“Đó là một câu nói từ tác phẩm Cha Brown. Tôi hiểu. Có lẽ tốt hơn là nói về những vấn đề khác thay vì thừa nhận ngay từ đầu rằng mọi thứ đều sai.”
“Chính xác.”
“Vậy ngài giúp Vương quốc Harren phục hồi vì lý do đó sao? Người dân Harren tự coi mình là ‘người Harren cao quý’ và ‘công dân Harren.’ Điều đó dường như không khác biệt mấy so với ‘chủ nghĩa dân tộc’ mà ngài đã nói đến.”
“Hả?”
“Dạo gần đây Vương quốc Harren đã đình chỉ các quan hệ ngoại giao do vị Vua Lười đó. Vào thời điểm đó, Đế chế đang tăng chi tiêu quân sự do sự gia tăng của ‘quái vật đột biến’ ở biên giới, nhưng giới thượng lưu đều hiểu rõ rằng đó là động thái đề phòng Vương quốc Harren đang tự tách biệt mình.”
“…Cái gì?”
“Ngài không biết sao?”
“Đây là lần đầu tiên ta nghe nói về chuyện này… Dù sao đi nữa, chiến tranh đã nổ ra. Và như mọi khi, cuộc chiến tưởng chừng sẽ kết thúc nhanh chóng lại dai dẳng suốt một năm trời trước khi có bất kỳ điều gì có ý nghĩa xảy ra.”
.
.
.
‘Cuộc chiến kết thúc mọi cuộc chiến’, dù mang tên gọi hùng vĩ đến thế, thế mà lại không hề tráng lệ chút nào.
Thực tế, nó rất thảm khốc.
Công nghệ vũ khí tiên tiến đã cho ra đời một hình thức chiến tranh tàn bạo và hiệu quả được gọi là ‘chiến tranh chiến hào.’
Tất cả lính tráng đều mắc kẹt trong chiến hào, trải qua những ngày tháng khốn khổ ở tiền tuyến.
Phần tồi tệ nhất là:
Không ai có thể đoán được khi nào chiến tranh sẽ kết thúc.
Một cuộc chiến được kỳ vọng sẽ kết thúc trong vài tháng lại kéo dài hơn một năm mà không mang lại bất kỳ thay đổi đáng kể nào.
Cứ như thế.
Lễ Giáng sinh đầu tiên trên chiến trường đã đến. Những người lính tổ chức một buổi lễ Giáng sinh khiêm tốn, cùng nhau hát thánh ca bên trong chiến hào.
Dù phải trải qua cuộc chiến khủng khiếp đến mức muốn tước đoạt đi lòng người, mọi người vẫn không quên tinh thần Giáng sinh.
Đúng vậy, họ, những người có mặt đều nhớ đến “tinh thần Giáng sinh.”
Không chỉ những đồng đội cùng chia sẻ gian khổ trong chiến hào phe Đồng minh, mà ngay cả “kẻ thù” đang ẩn mình trong chiến hào của họ, chĩa súng về phía này.
Những bài thánh ca Giáng sinh lan truyền từ chiến hào phe Đồng minh đã đến tai chiến hào đối phương và chẳng bao lâu sau, thánh ca Giáng sinh cũng vang lên từ phía kẻ thù.
Những người lính trang trí chiến hào bằng các vật trang trí và đèn Giáng sinh.
Cảnh tượng những cây thông Noel nhỏ xếp dọc theo chiến tuyến trông giống như những con phố Giáng sinh.
Và rồi.
Một người lính cầm một cây thông Noel, bước ra khỏi chiến hào. Theo lẽ tự nhiên, kẻ thù phải nổ súng, ấy nhưng… không ai làm vậy cả.
“Như một phép màu phải không?”
“Đó là phép màu của Giáng sinh.”
“…Thưa thiếu gia, mặc dù tôi biết đây là câu chuyện ngài tạo ra, nhưng không hiểu sao tôi lại cảm thấy đây như là những điều có thật. Nếu lay động trái tim con người là một phép màu… thì văn chương của ngài luôn tạo ra những phép màu.”
“Ngay cả một kẻ keo kiệt như Scrooge cũng được cảm hóa để cho người làm công về nhà và tặng một con gà tây vào dịp Giáng sinh. Đó là sức mạnh của Giáng sinh. Đó là sức mạnh của tác phẩm Chrismast Carol.”
“Không, ừm. Cho dù không nhắc tới tác phẩm ấy… Nhìn lại, tôi cảm thấy văn chương của ngài luôn tạo ra những phép màu. Thậm chí còn có những câu chuyện kể về việc các tác phẩm của ngài đã khiến các cuộc thảm sát quy mô lớn chống lại thú nhân ở phía Tây và phía Nam biến mất hoàn toàn.”
“…Đây là lần đầu tiên ta nghe về chuyện này luôn.”
“Ngoài ra, về tác phẩm Chrismast Carol, có vẻ như các nhà quý tộc gần đây đã đích thân đi giúp đỡ trẻ em một cách tự nguyện. Nếu như trước kia, việc quyên góp vào quỹ từ thiện nhằm nâng cao danh tiếng quý tộc của mình, nhưng giờ đây, họ bắt đầu giúp đỡ và đóng góp hoàn toàn xuất phát từ lòng trắc ẩn và lương tâm cá nhân của mình, không màng đến bất kỳ sự hư vinh nào."
“Vậy sao.”
“Thiếu gia, ngài đã thay đổi thế giới này. Ngài đã lay động trái tim con người. Khoảnh khắc này, tôi nghĩ tôi đã hiểu thêm một chút về ‘tương lai của văn học’ mà ngài mơ ước rồi.”
“…”
.
.
.
Sion giải thích cho tôi nghe về việc các tác phẩm của tôi đã thay đổi thế giới như thế nào và những tác động tích cực mà chúng mang lại ra sao.
Một số chuyện chỉ là tin đồn, trong khi những chuyện khác đủ nổi tiếng đến mức chính tôi cũng từng nghe qua.
Tuy nhiên, vì tôi đã giao hầu hết các công việc bên ngoài cho Sion, nên có nhiều chuyện đối với tôi vốn là nghe lần đầu.
Và kết luận tôi rút ra sau khi nghe tất cả là:
“…Thế giới này chẳng phải trong tình trạng tệ hơn mình nghĩ sao?”
Thế giới khi thiếu đi “văn học” mà tôi đã ‘đạo’, dường như đã ở trong một trạng thái bất ổn không thể tưởng tượng được.
Có lẽ bây giờ vẫn vậy.
Văn học biến những sự thật mà chúng ta phớt lờ thành những điều ‘đáng nói’, thế nhưng, những điều ấy sẽ phai dần theo thời gian.
Không, chúng buộc phải bị lãng quên.
Những bài học mà văn học truyền tải bị bác bỏ là “lạc hậu”, trong khi những người ưu tiên lợi nhuận và kết quả rõ ràng thì nhạo báng văn chương là thứ 'không có giá trị'
“…”
Nói thật, tôi vốn chẳng hề để tâm đến vận mệnh hay tương lai của thế giới này đến mức phải bận lòng lo lắng.
Ngay cả khi “những sai lầm” mà thế giới này mắc phải do lãng quên bài học biến thành thảm họa hủy diệt nhân loại, đó cũng không phải là điều tôi cần phải lo lắng. Những lo lắng như vậy dành cho các chính trị gia và học giả.
Nhưng.
Đó chỉ là một cảm xúc đã bị trì hoãn thôi, một sự nhận thức chợt nảy sinh trong tôi.
Những người trong thế giới này yêu văn học, chung quy lại, cũng chỉ là “con người.”
Những người sáng suốt thì không bị ràng buộc bởi văn học.
Chỉ cần con người còn giữ được sự “sáng suốt” đó, văn học của thế giới này cuối cùng sẽ bị lãng quên.
Giá trị của văn học, những bài học nó truyền tải, sức mạnh và tầm ảnh hưởng của nó…
Tất cả những điều này sẽ bị gạt bỏ như những di tích của quá khứ, rồi một thời đại mới sẽ đến, khi việc đọc sách chỉ còn được xem là một sở thích tao nhã mà thôi.
Giống hệt như trong “kiếp trước” của tôi.
“Nghĩ lại, em chưa bao giờ thấy anh uống rượu luôn đó tiền bối.”
“Sao? Muốn mời tôi một ly không?”
“Ý em không phải thế… Hehe. Nhưng nếu anh mời thì em đây rất sẵn lòng.”
“Cậu đúng là quá dễ đoán.”
“Không! Em không có ý đó mà! Chỉ là anh không uống rượu hay hút thuốc đúng không? Trông anh không giống kiểu người đặc biệt quan tâm đến sức khỏe, nên em thấy hơi tò mò.”
“Có sách ở đây, tại sao tôi lại cần đến những thứ như thuốc lá làm gì?”
“Có phải đọc sách là loại chất gây nghiện hợp pháp duy nhất mà nước ta cho phép, hay đại loại thế không?”
“À, cũng gần đúng.”
“Anh thực sự yêu thích đọc sách đấy, tiền bối…”
“Không, không phải kiểu chất gây nghiện đó. Hừm. Nó giống thế này hơn.”
“Ý anh là sao?”
“Đọc sách còn có hại hơn những thứ như uống rượu hay hút thuốc. Chi phí cao bất ngờ, cậu thì bị chôn vùi trong sách cả ngày, nên cậu sẽ không thực sự có những sở thích khác và vì cậu không biết mấy cái xu hướng hay chủ đề chung nên cậu sẽ dần xa lánh xã hội…”
“Ựa. Không hiểu sao, em có thể đồng cảm với điều đó, đau thật mà.”
“Cậu không thể tận hưởng hai thứ có hại cùng một lúc được. Nếu một con mọt sách còn đi uống rượu và hút thuốc, có khác gì khứa đó đang ném đời mình đi…”
“Tiền bối.”
“Gì?”
“Tổng biên tập đang lườm anh từ phía sau kìa.”

